Quốc vương Hamad đột ngột từ trần vào 11:40 giờ Đông Phi ngày 25 tháng 8 năm 1896.[14] Người cháu trai 29 tuổi của ông tên là Khalid bin Bargash vốn đang bị nghi ngờ về một số vụ ám sát,[14] người này chuyển vào tổ hợp cung điện tại thị trấn Zanzibar trong khi chưa được người Anh chấp thuận, vi phạm hiệp định thỏa thuận với Ali.[14] Chính phủ Anh Quốc ưa thích một cứng cử viên thay thế là Hamud bin Muhammed, một người thuận lợi hơn đối với lợi ích của Anh Quốc. Lãnh sự và đại biểu ngoại giao Basil Cave cùng Tướng Lloyd Mathews cảnh báo Khalid suy nghĩ cẩn thận về hành động của mình.[19][20] Ba năm trước, khi Khalid cố gắng nắm quyền tại vương quốc sau khi Ali từ trần, tổng lãnh sự Anh Quốc Rennell Rodd từng thành công trong việc thuyết phục nhân vật này về những nguy hiểm của một hành động như vậy.[21]

Khalid bỏ qua cảnh báo của Basil Cave và quân đội của người này bắt đầu tập hợp tại quảng trường cung điện dưới quyền chỉ huy của Đại úy Saleh của cấm vệ quân. Đến cuối ngày, họ tập hợp được 2.800 binh sĩ được vũ trang bằng súng trường và súng hỏa mai.[20] Phần lớn họ là thường dân song có 700 binh sĩ askari Zanzibar đứng về phía Khalid.[20][22] Pháo binh của quốc vương gồm có một số súng liên thanh Maxin, một súng Gatling, một súng thần công bằng đồng từ thế kỷ 17 và hai pháo dã chiến 12 pao, nhắm vào các thuyền của Anh Quốc tại cảng.[20][22][23] Pháo 12 pao do Hoàng đế Đức Wilhelm II tặng cho quốc vương Zanzibar.[20] Binh sĩ của quốc vương cũng nắm quyền chiếm hữu Hải quân Zanziba- gồm có một thuyền buồm tên là HHS Glasgow, là du thuyền của quốc vương từ năm 1878 dựa trên tàu tuần phòng Glasgow của Anh.[24]

Mathews và Cave cũng bắt đầu tập trung lực lượng của họ, có 900 askari Zanzibar dưới quyền Arthur Raikes của Trung đoàn Wiltshire, đây là nhân vậy thứ hai trong quân đội Zanzibar và giữ quân hàm chuẩn tướng.[20] 150 thủy thủ và thủy quân lục chiến đổ bộ từ tàu tuần dương bảo vệ lớp Pearl Philomel và pháo hạm Thrush, là những tàu đang thả neo tại cảng.[20] Đạo quân hải quân dưới quyền chỉ huy của Captain O'Callaghan, lên bờ trong vòng 15 phút khi được yêu cầu để đối phó với bất kỳ cuộc bạo động nào do dân chúng gây ra.[20][25] Một đạo quân nhỏ hơn gồm các thủy thủ dưới quyền Đại úy Watson của Thrush đổ bộ để bảo vệ lãnh sự quán Anh Quốc, nơi những công dân Anh Quốc được yêu cầu tập hợp nhằm bảo hộ.[20] Một pháo hạm khác là HMS Sparrow tiến vào cảng và thả neo đối diện với cung điện, bên cạnh Thrush.[20]

Các nhà ngoại giao Anh Quốc có một số lo ngại về tính khả tín của những askari dưới quyền Arthur Raikes, song những binh sĩ này chứng tỏ tính kiên định và chuyên nghiệp được tôi luyện nhờ duyệt binh và một vài cuộc viễn chinh đến Đông Phi. Sau đó, họ trở thành đội quân trên bộ duy nhất khai hỏa về phía quân phòng thủ.[1] Quân đội của Arthur Raikes được vũ trang với hai súng liên thanh Maxim và một súng thần công 9 pao, được đặt tại nhà hải quan gần đó.[26] Quốc vương cố gắng thuyết phục lãnh sự của Hoa Kỳ là Richard Dorsey Mohun công nhận việc đăng cơ của mình song sứ giả được nói rằng do việc đăng cơ của ông ấy không được chính phủ của Nữ vương điện hạ xác nhận, nên không thể trả lời."[23]

Basil Cave tiếp tục gửi những tin nhắn cho Khalid yêu cầu ông ta cho quân triệt thoái, rời khỏi cung điện và trở về tư gia song chúng bị khước từ và Khalid đáp lại rằng sẽ tuyên bố bản thân là quốc vương vào 15:00. Basil Cave nói rằng điều này sẽ cấu thành một hành động nổi loạn và rằng vị thế quốc vương của Khalid sẽ không được chính phủ Anh Quốc công nhận.[20] Vào lúc 14:30, Quốc vương Hamad được táng và đúng 30 phút sau đó một phát đại bác vương thất từ súng trong cung điện tuyên bố việc Khalid kế vị. Basil Cave không thể khởi đầu chiến sự mà không được sự phê chuẩn của chính phủ và gửi diện thông báo cho Văn phòng Đối ngoại thuộc chính phủ của Hầu tước Robert Gascoyne-Cecil tại Luân Đôn, hỏi rằng có thể bắn vào cung điện từ tàu chiến nếu nỗ lực hòa bình trở nên vô dụng.[27] Trong khi đó, Basil Cave thông báo với tất cả lãnh sự ngoại quốc khác rằng mọi quốc kỳ vẫn treo rủ để tưởng nhớ cố quốc vương Hamad. Lá cờ duy nhất không treo rủ là cờ đỏ lớn treo trên cung điện của Khalid. Basil Cave cũng thông báo với các lãnh sự không công nhận Khalid là quốc vương, được họ chấp thuận.[28]